Profile picture for user eriro

Architectuurbeschrijving met ArchiMate

ArchiMate is een taal die rond 2004 is ontwikkeld om high-level enterprise architecturen mee te beschrijven. Met ‘enterprise’ wordt hier bedoeld dat architecturen over drie lagen (bedrijf, applicatie, infrastructuur) en in de context van de onderneming (outside-in) beschreven kunnen worden.

Example ArchiMate diagram

Het hiernaast getoonde diagram is een voorbeeld van een architectuur beschreven met ArchiMate. Processen (geel met groene pijl) worden in ArchiMate op hoog niveau geïdentificeerd en in hun architectuurcontext geplaatst. ArchiMate kent geen concepten die de bedrijfscontext of de uitwerking in workflows beschrijven. Daarvoor moeten zogenaamde domeinspecifieke talen worden gebruikt. ArchiMate doet geen uitspraak over welke talen, dat wordt aan de gebruiker overgelaten. EPC en BPMN zijn de meest gebruikte procesnotaties.

Het is niet gebruikelijk om processen in detail met ArchiMate-symbolen te beschrijven. Daarvoor zijn verschillende argumenten aan te voeren. Ten eerste zijn ArchiMate-symbolen visuele kenmerken dat een tekening op architectuurniveau en niet op domeinniveau zit. Ten tweede hebben methoden als EPC, BPMN hebben een eigen voor gebruikers herkenbare notatie. Door in domeintalen ArchiMate-notaties te gebruiken wordt het onderscheid tussen architectuur en ontwerp dus vager en worden de domeintalen als zodanig minder herkenbaar.

Combining ArchiMate and a detailed process design

In ARIS kunnen processen worden gedefinieerd  op hoog niveau en gekoppeld aan hun gedetailleerde beschrijving. Door simpel dubbelklikken kan het procesmodel van een proces worden geopend.

 

 

 

 

 

Bedrijfsprocesmodellering met EPC

Voor de beschrijving van processen bestaan verschillende talen. Traditioneel worden voor werkinstructies flowcharts gebruikt. In de jaren negentig is EPC (Event-driven Process Chain) een de facto industriestandaard geworden voor procesmodellering voor zowel mensgeoriënteerde en gemechaniseerde processen. SAP levert haar bedrijfsprocesbeschrijvingen bijvoorbeeld al jaren als EPCs.

Example EPCEPCs bestaan in verschillende varianten: als stroomdiagram, als horizontaal en als verticaal swimlane diagram. De getoonde diagrammen zijn illustraties van de eerstgenoemde twee varianten.

De EPC-methode kent een rijkheid aan bedrijfscontext die rondom een proces of een processtap beschreven kan worden. Voorbeelden zijn:

  • Input en output
  • KPI’s
  • Doelstellingen
  • Risico’s
  • Beheersmaatregelen
  • Rollen
  • Gebruikte systemen, schermen of transacties
  • Producten en diensten
  • Functionaliteiten
  • Bedrijfsregels
  • Eisen (requirements) en principes

ArchiMate schrijft geen objecteigenschappen voor, in tegenstelling tot EPC. In ARIS kan van elke processtap worden vastgelegd hoe lang een processtap duurt, wat hij kost per unit, zodat gedetailleerde resource- en doorloopsimulaties kunnen worden uitgevoerd.

 

 

 

 

 

 

Procesautomatisering met BPMN

De afgelopen jaren zijn voor procesautomatisering nieuwe talen ontwikkeld, met name BPEL en BPMN. BPEL is erg technisch en wordt vooral door engineers gebruikt. BPMN is een procesnotatie die in de kern lijkt op EPC en die daarom steeds vaker gebruikt wordt buiten een automatiseringscontext.

Example BPMN model

Hoewel BPMN en EPC dus veel van elkaar weg hebben, zijn ze oorspronkelijk voor verschillende doeleinden ontwikkeld. BPMN is ontwikkeld om computergeoriënteerde processen zonder programmering te kunnen uitvoeren. Steeds meer procesexecutieplatformen kunnen BPMN automatisch inlezen en uitvoeren. BPMN kent daarom veel concepten om technische algoritmiek mee te beschrijven, maar nauwelijks concepten voor de bedrijfscontext van processen of activiteiten.

Example ArchiMate notation in swimlane EPCARIS ondersteunt zowel BPMN en EPC. Beide talen zijn ondergebracht in één metamodel. Daardoor zijn veel van de EPC-concepten te gebruiken in BPMN. Voor elke activiteit in BPMN kan de gehele bedrijfscontext worden gemodelleerd, net zoals met EPC. Dat maakt het mogelijk om functioneel en technisch procesontwerp volledig te integreren.

ArchiMate kent voor sommige maar niet alle concepten uit de bedrijfsprocesmodellering eigen symbolen. ArchiMate is in ARIS, net als EPC en BPMN, ondergebracht in één metamodel. Gelijkwaardige concepten uit alle drie talen zijn ‘onder water’ gebaseerd op hetzelfde objecttype. De notatie kan dus eenvoudig worden aangepast, zoals hieronder is geïllustreerd met een EPC swimlane waarin sommige symbolen zijn vervangen door hun ArchiMate tegenhanger.

Voor concepten die ArchiMate niet kent, zoals doelstelling en KPI, is het raadzaam de gebruikelijke notatie uit EPC te hanteren.

Example of multiple notations for same objectOok procesoverzichten kunnen in verschillende notaties worden gemaakt. Een procesoverzicht dat in EPC is gemaakt, kan eenvoudig in ArchiMate-notatie worden omgezet. De twee diagrammen hieronder tonen hetzelfde diagram, eerst met EPC-notatie, daarna met een neutrale notatie, en tenslotte met ArchiMate-notatie. De objecten zijn precies dezelfde, alleen de notatiewijze is aangepast.

Een belangrijk aspect in ARIS is de mogelijkheid om gelaagdheid toe te passen, waarmee subprocessen gekoppeld kunnen worden aan het bijbehorende hoofdproces. Door te dubbelklikken op het hoofdproces wordt het subproces geopend. ARIS schrijft geen vast aantal lagen voor. Voor complexe en omvangrijke procesdomeinen kunnen dat er meerdere zijn, voor andere misschien maar één.

 

 

ArchiMate symbolenlijst

De onderstaande lijst geeft weer welke ArchiMate-symbolen overeenkomen met typische processymbolen. Zoals gezegd is ArchiMate niet bedoeld voor procesmodellering, dus kent het ook slechts een beperkt aantal symbolen.

ArchiMate symbol list for process related concepts

 

by Dick Linschoten
Posted on Thu, 03/10/2011 - 10:35

Beste Eric, Wij zijn aan het kijken of we modeleren volgens de Archimate standaard kunnen invoeren. Ik begrijp dat de Archimate modeler alleen werkt in combinatie met een IT Architect/designer licentie. Op zich begrijpelijk daar dit beide architectuur gerelateerde zaken zijn. Als bedrijf zijn we echter nog niet zoveer om de functionaliteiten van ITarchitect zoals landschaps planningen etc te implementeren. De invoering hiervan heeft groote impact op de budgeten etc.

De vraag is derhalve kan archimate ook als add on voor de business designer gebruikt worden.  

0
by Eric Roovers Author
Posted on Fri, 07/08/2011 - 10:56

Hallo Dick,

Je vraag is al van geruime tijd geleden, maar ik wil hem toch nog graag beantwoorden. ARIS ArchiMate Modeler kan inderdaad als add-on op de ARIS Business Designer gebruikt worden. De voorwaarden daarvoor zijn bekend bij de Software AG accountmanager voor Equens.

Vriendelijke groet,

Eric Roovers

0

Featured achievement

Question Solver
Share your expertise and have your answer accepted as best reply.
Recent Unlocks
  • CR
  • BH
  • Profile picture for user Ivan.Ivanov.softwareag.com
  • Profile picture for user mscheid
  • MS
  • PacMan

Leaderboard

|
icon-arrow-down icon-arrow-cerulean-left icon-arrow-cerulean-right icon-arrow-down icon-arrow-left icon-arrow-right icon-arrow icon-back icon-close icon-comments icon-correct-answer icon-tick icon-download icon-facebook icon-flag icon-google-plus icon-hamburger icon-in icon-info icon-instagram icon-login-true icon-login icon-mail-notification icon-mail icon-mortarboard icon-newsletter icon-notification icon-pinterest icon-plus icon-rss icon-search icon-share icon-shield icon-snapchat icon-star icon-tutorials icon-twitter icon-universities icon-videos icon-views icon-whatsapp icon-xing icon-youtube icon-jobs icon-heart icon-heart2 aris-express bpm-glossary help-intro help-design Process_Mining_Icon help-publishing help-administration help-dashboarding help-archive help-risk icon-knowledge icon-question icon-events icon-message icon-more icon-pencil forum-icon icon-lock